Angst lijkt wel een gevangenis

Een ander woord voor agorafobie is pleinvrees. Dit betekent: angst en vermijdingsgedrag voor bepaalde situaties. Het woord komt uit het Grieks en betekent letterlijk ‘angst voor het marktplein’. In Nederland houden we het gewoon op ‘pleinvrees’.

Situaties

Hieronder een lijstje van situaties die vermeden worden door mensen met pleinvrees:

- Ver van huis gaan

- Winkelen in een supermarkt of warenhuis

- In een rij voor de kassa of toonbank staan

- Op een snelweg rijden

- Het openbaar vervoer

- Op een brug

- In een tunnel

- In een vliegtuig

- Op een hoog gebouw

- In de stoel bij de kapper

- In een restaurant

- In de bioscoop

Typerend voor deze situaties is dat er veel mensen bij elkaar zijn. Mensen met pleinvrees krijgen het gevoel dat ze niet kunnen ontsnappen of geholpen kunnen worden wanneer er iets gebeurd. Het angstige gevoel kan ontstaan doordat gedacht wordt dat andere mensen het vreemd vinden als je plotseling weg gaat. Je ziet dus ook vaak dat mensen bang zijn om weg te gaan van een ‘veilige’ plek. Denk hierbij aan het eigen huis of een vertrouwd persoon. Ongeveer 5% van de volwassenen maakt in zijn of haar leven één of meer periode met agorafobie door.

Symptomen

Deze fobie is gemakkelijk te herkennen. Je raakt gespannen of angstig bij het idee om in een bepaalde situatie terecht te komen. Hoe groter de angst, hoe meer last je ervan krijgt in je leven. De angst die hierbij komt kijken, is vaak in de vorm van paniekaanvallen. De angst om paniekaanvallen te krijgen en dan niet weg te kunnen, geen hulp te krijgen of jezelf belachelijk maken, maakt dat je situaties gaat vermijden.

De fobie is aan de ene kant moeilijk om te ontdekken, doordat de situaties die je bang maken vaak worden vermeden. Zolang iemand de situatie die hem angstig maakt blijft vermijden, treedt de angst tenslotte niet op en is er waarschijnlijk niets aan de hand. Wat je wel kan merken is dat iemand situaties uit de weg gaat of alleen samen met iemand anders durft te gaan.

Wat kun je eraan doen?

Wanneer je door de angst beperkt wordt in het dagelijks doen en laten, is het verstandig hulp te zoeken. Het slimste is om even langs de huisarts te gaan. In overleg zal dan gekeken worden wat je het beste kunt doen.

Agorafobie is geen behandelbare aandoening. Als de angst echt te hoog oploopt kan je huisarts tijdelijk medicijnen voorschrijven. Voor een korte termijn oplossing kan een kalmerend middel voorgeschreven worden. Dit mag maar maximaal enkele weken, anders kun je eraan verslaafd raken. Voor langdurige werking wordt vaak antidepressiva voorgeschreven. Deze moeten langere tijd geslikt worden en meestal is het effect pas na enkele weken merkbaar. Wel zitten aan antidepressiva verschillende bijwerkingen.

In combinatie met een therapeut of psycholoog werkt de behandeling nog beter. Het is wel belangrijk naar een therapeut te gaan die ervaring heeft met het behandelen van angstklachten. Per persoon zal gekeken worden welke behandeling het beste past.

Wat kun je zelf doen?

- Leer ontspannen. Denk hierbij aan ontspanningsoefeningen. Doe dit een paar keer per dag een paar minuutjes. Zorg ervoor dat je er voor jezelf een ritme in brengt wat goed past bij je eigen dagindeling.

- Ademhalingsoefeningen. Dit zorgt voor meer rust.

- Ga na waar je angstgevoelens mee te maken hebben? Zorg dat je bewust wordt van je eigen gedachten en gevoelens.

- Zoek afleiding. In situaties waarin je in paniek raakt, is het belangrijk om afleiding te zoeken. Zo ben je minder met je fobie bezig en kom je sneller tot rust.

Liefs, Hilde